Enteral iýmitlenişiň arasyndaky tapawut we saýlama

1. Kliniki iýmit goldawynyň klassifikasiýasy
Içerki iýmitlenme (EN) aşgazan-içege ulgamynyň üsti bilen metabolizm we beýleki dürli iýmitler üçin zerur iýmitleri üpjün etmegiň usulydyr.
Ene-atanyň iýmitlenmegi (parenteral iýmitlenme, PN) damardan iýmitlenmegi, operasiýadan öň we soň we agyr hassalar üçin iýmit goldawy hökmünde üpjün etmekdir. Parenteral tarapyndan berilýän ähli iýmitlere umumy parenteral iýmit (TPN) diýilýär.

2. EN bilen PN arasyndaky tapawut
EN bilen PN arasyndaky tapawut:
2.1 EN iýmit siňdiriş we siňdiriş üçin aşgazan-içege ulgamyna dilden ýa-da burun bilen iýmitlenmek arkaly doldurylýar; parenteral iýmit, damar sanjymy we gan aýlanyşygy bilen doldurylýar.
2.2 EN birneme giňişleýin we deňagramly; PN bilen doldurylýan ýokumly maddalar birneme ýönekeýdir.
2.3 EN uzak wagtlap we üznüksiz ulanylyp bilner; PN diňe belli bir gysga möhletde ulanylyp bilner.
2.4 EN-ni uzak wagtlap ulanmak aşgazan-içege işini gowulaşdyryp, beden taýdan sagdynlygy güýçlendirip we dürli fiziologiki funksiýalary gowulandyryp biler; PN-ni uzak wagtlap ulanmak aşgazan-içege işiniň peselmegine we dürli fiziologiki näsazlyklara sebäp bolup biler.
2.5 EN-iň bahasy pes; PN-iň bahasy birneme ýokary.
2.6 EN has az kynçylyklara eýe we birneme howpsuz; PN has çylşyrymly.

3. EN we PN saýlamak
EN, PN ýa-da ikisiniň birleşmegi, esasan hassanyň aşgazan-içege funksiýasy we ýokumly üpjünçilige çydamlylyk derejesi bilen kesgitlenýär. Adatça keseliň tebigatyna, näsagyň ýagdaýyna we jogapkär lukmanyň pikirine baglydyr. Näsagyň kardiopulmoner funksiýasy durnuksyz bolsa, aşgazan-içege siňdiriş funksiýasynyň köpüsi ýitýär ýa-da iýmit alyş-çalşygy deňagramsyz bolýar we gyssagly kompensasiýa zerur bolsa, PN saýlanmalydyr.
Näsagyň aşgazan-içege ulgamy işleýän ýa-da bölekleýin işleýän bolsa, howpsuz we täsirli EN saýlanmalydyr. EN fiziologiki taýdan iýmitlenmegiň usulydyr, bu diňe bir merkezi wena içegesiniň döremek howplaryndan gaça durman, içegäniň işleýşini dikeltmäge hem kömek edýär. Onuň artykmaçlyklary, fiziologiki funksiýalara laýyklykda ýönekeý, ygtybarly, tygşytly we täsirli, köp dürli enteral iýmit serişdeleri bar.
Gysgaça aýdanyňda, EN we PN-ni saýlamak üçin iň möhüm we möhüm ýörelge, programma görkezijilerine berk gözegçilik etmek, iýmit goldawynyň mukdaryny we dowamlylygyny takyk hasaplamak we iýmitleniş goldawyny dogry saýlamakdyr.

4. Uzak möhletli PN-iň EN-e geçirilmegi üçin seresaplyklar
Uzak möhletli PN aşgazan-içege işiniň peselmegine sebäp bolup biler. Şonuň üçin ene-atanyň iýmitlenmeginden enteral iýmitlenmä geçmek ýuwaş-ýuwaşdan amala aşyrylmalydyr we birden saklanyp bilinmez.
Uzak möhletli PN hassalary EN-e çydap başlanda, ilki bilen pes konsentrasiýaly, elementar enteral iýmitlenişiň ýa-da elementar däl enteral iýmitlenişiň haýal infuziýasyny ulanyň, suwuň, elektrolitleriň balansyna we ýokumly iýmitlenişine gözegçilik ediň, soň bolsa içege iýmitleniş infuziýasynyň mukdaryny kem-kemden köpeldiň we ene-atanyň iýmitlenişiniň doly mukdaryny azaldyp bilýänçä, içerki iýmitlenişiň doly mukdaryny azaldyp bilýänçä.